Choroby odkleszczowe- duży problem nie tylko u ludzi

            Piękna polska jesień od lat stwarza nam okazje do cieszenia się ostatnimi promieniami słońca podczas wspólnych spacerów z naszymi pupilami. Przechadzki po lasach i parkach, grzybobrania, porządkowanie ogrodów są miłymi formami spędzania czasu ze wszystkimi członkami rodziny, również tymi czworonożnymi. Jednak te, z pozoru bezpieczne tereny, mogą stać się źródłem niemałych problemów zdrowotnych dla nas i naszych psów. W okresie jesiennym( wrzesień ,październik) na Lubelszczyźnie nadal występuje duża inwazja i żerowanie kleszczy. Stanowią one realne zagrożenie dla zdrowia, bowiem w Polsce występują wspólne choroby dla ludzi i
psów wywoływane przez te pajęczaki.

           Jedną z nich jest borelioza powodowana przez  krętka Borelię burgdorferi.Głównym źródłem krętka są gryzonie i kleszcze, które uległy trwałemu zakażeniu od nosicieli podczas odżywiania się ich krwią. U ludzi zakażenie następuje w wyniku ssania krwi przez „kleszcza nosiciela”. Występują trzy etapy choroby: pierwszy-z grudki lub plamy powstałej po ukłuciu rozwijają się zmiany skórne, które utrzymują się przez długi czas; drugi-zwykle po upływie kilku miesięcy u 15% chorych występują objawy w postaci  nerwowej oraz ze strony mięśnia sercowego trzeci etap-po upływie kilku lat po zakażeniu może rozwinąć się zapalenie stawów, opon mózgowych i neuropatie.

U naszych pupili chorych na boreliozę najczęściej występuje ostre lub podostre zapalenie jednego bądz kilku stawów cechujące się obrzękiem, bolesnością i miejscowym wzrostem temperatury. Zwierze jest osowiałe, nie ma chęci do zabawy, osłabia się również jego apetyt. Zmiany chorobowe mogą objąć układy: nerwowy i krążenia oraz nerki i narządy płciowe. W Polsce zarejestrowana jest szczepionka dla psów przeciwko boreliozie zawierająca inaktywowane szczepy B.burgdorferi. Szczepienie należy wykonać przed okresem największej aktywności kleszczy tj. wczesnowiosennym.

            Drugą chorobą występujących u ludzi i zwierząt towarzyszących, a również przenoszoną przez kleszcze jest Erlichioza wywoływana przez riketsje Ehrlichia spp.. U ludzi objawia się nagłą, wysoką gorączką, bólami brzucha stawów nudnościami, biegunką. Rzadziej występującymi symptomami są bóle gardła, zmiany skórne, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, żółtaczką i przerostem niektórych narządów wewnętrznych takich jak wątroba, śledziona i serce. U pacjentów mogą wystąpić powikłania- najczęstszym jest śródmiąższowe zapalenie płuc.

U kotów i psów choroba może przybrać dwie postaci-ostrą i przewlekłą. W ostrej dominuje gorączka i zapalenie naczyń krwionośnych. Forma przewlekła jest znacznie groźniejsza. Występują tu: bladość błon śluzowych, krwawienia z nosa,powiększenie wątroby i śledziony. Zwierzęta mają duszność na skutek obrzęku płuc , a sztywność stawów utrudnia im poruszanie się. Pojawiają się również problemy z narządem wzroku. U naszych małych podopiecznych mogą ujawnić się depresja i ataki padaczkowe. Człowiek nie może zarazić się erlichiozą od psa,jednakże chore zwierzę to może stanowić rezerwuar dla wywołujących chorobę patogennych drobnoustrojów, oraz co tu jest niebezpieczne, przenieść kleszcze do środowiska człowieka.

            Inną chorobą psów, wywołaną przez kleszcze jest babeszjoza. Nie występuje ona u ludzi i nie jest dla nich groźna, natomiast dla pupili wiąże się z poważnymi problemami zdrowotnymi. Patogenem są tu pierwotniaki Babesia canis i Babesia gibsoni. Pasożytują one w krwinkach czerwonych, prowadząc do postępującej niedokrwistości. Postać ostra cechuje się  bladością błon śluzowych, dusznościami, spadkiem apetytu i żywotności. Pojawiają się wybroczyny, wymioty

i charakterystyczny ciemny mocz. W badaniu lekarskim uwidocznione są: powiększona wątroba, śledziona oraz często uszkodzenie nerek. Dość rzadko pojawiają się objawy ze strony układu nerwowego.

Lekarz weterynarii wykonując rozmaz krwi może stwierdzić obecność pierwotniaka.

W postaci przewlekłej widoczne jest duże wychudzenie i wyniszczenie całego organizmu zwierzaka. Ważna jest szybka reakcja właścicieli na niepokojące zachowanie psa, ponieważ choroba to w ciężkim przebiegu może zakończyć się śmiercią zwierzęcia.

            Pamiętajmy aby chronić siebie i naszych małych przyjaciół przed kleszczami. U czworonogów zaleca się stosowanie preparatów w postaci kropelek, sprejów i obróż . Oprócz wyboru odpowiedniego środka ważna jest jego właściwa tj. w odpowiedniej dawce i częstotliwości, aplikacja na skórę i przestrzeganie zasad podanych przez lekarzy weterynarii i na opakowaniach. Po każdym spacerze należy dokładnie obejrzeć skórę zwierzęcia nie omijając okolic pach, pachwin, brzucha, uszu, nosa. Nie zalecane jest , jak to często robią właściciele czworonogów, smarowanie owadów tłustymi substancjami i samodzielne wyciąganie ich ze skóry gdyż często tylko je przerywamy pozostawiając zakażoną część w skórze. Chroniąc swojego pupila przed niechcianymi intruzami ochraniamy zdrowie swoje i naszych najbliższych.

Lek.wet Anna Białkowska-Dzięgiel

Bibliografia: Choroby zakaźne zwierząt- Z.Gliński,K. Kostro; Choroby wewnętrzne małych zwierząt-R. Nelson,C.Couto

Fot. By André Karwath aka Aka – Praca własna, CC BY-SA 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=318254